یکی از ویژگیهای پیامبران در دعوت به راه توحید و پرستش خدا و دوری از پرستش غیر او، یادآوری نعمت هائی است که خدا در اختیار بشر نهاده است زیرا پرستش از آن کسی است که وجود و حیات و زندگی انسان از جانب اوست و چون حیات انسان در گرو نعمتهائی است که خدا به او ارزانی داشته است، طبعا ً پرستش نیز از آن او است و دراین مورد پیامبران مانند هود و صالح تذکراتی دارند که قرآن یادآور شده است.
هود به قوم خود می گوید: "... واذکروا إذ جعلکم خلفاءَ من بعد قومِ نوحٍ و زادکم فی الخلق بصطةً فاذکروا الاء اللّه لعلّکم تفلحون" سوره‌ی اعراف، آیه‌ی 69؛ به یاد آورید زمانی را که خداوند، شما را بعد از قوم نوح، جانشینان آنان قرار داد و در خلقت، بر قوّت شما افزود. پس، نعمتهای خداوند را به یاد آورید؛ باشد که رستگار شوید.
و باز می فرماید: " واتقوا الذی امدکم بما تعلمون * امدکم بانعام وینین * و جنات و عیون "؛ از مخالفت خدا بپرهیزید تا رستگار شوید خدائی که شما را به آنچه که می دانید مدد داده است، شماها را به وسیله مال و فرزند، و باغها و چشمه ها کمک نموده است. سوره ی شعراء، آیه ی 132-134
و صالح پس از آنکه برهان نبوت خود (ناقه) را به مردم نشان داد، نعمت های الهی را به آنان خاطر نشان کرد و فرمود: " وَ اذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ وَ بَوَّأَکُمْ فِی الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُیُوتاً فَاذْکُرُوا آلاءَ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدینَ "؛ و یاد آورید هنگامى را که از پس قوم عاد شما را جانشین آنان کرد، و در این سرزمین جایتان داد که در دشتهاى آن کاخها مىسازید و از کوهها خانههایى مىتراشید. پس نعمتهاى خدا را به یاد آورید و در این سرزمین سر به فساد برندارید. سوره ی اعراف، آیه ی 74 (1)
بازگو کردن هدف بعثت، گاهی به این است که مستقیماً مطلبی به عنوان غرض اساسی رسالت قرار گیرد، و زمانی به این است که ضمن بررسی برنامه‌های مبعوثان، مطلبی به عنوان وظیفه‌ی اصیل و دستور رسمی آنان مطرح شود؛ و جریان یادآوری نعمتهای الهی از قبیل دوم است. (2)
یادآوری نعمتهای الهی یکی از اهرمهای تبلیغی پیامبران بود که در دو مرحله بر آن تکیه می کردند:
1- مرحله قبل از گرویدن مردم به آنان.
2- مرحله پس از گرایش و ایمان مردم، زیرا پس از ایمان، استواری و پابرجایی در مسیر ایمان، همچنان نیاز به تبلیغ و توصیه دارد. و یادآوری نعمتهای الهی نقش مهمی را می تواند ایفا نماید.
در این باره، موسی بن عمران و پیامبر گرامی تذکراتی دارند که یادآور می شویم:
1- " و اذ قال موسی لقومه یا قوم اذکروا نعمة الله علیکم، اذ جعل فیکم انبیاء، و جعلکم ملوکا "؛ یادآور زمانی که موسی به قوم خود چنین گفت: نعمت های خدا را به یاد آورید که در میان شما پیامبرانی برانگیخت و شماها را پادشاهان زمین قرار داد. سوره ی مائده، آیه ی 20
نظیر این مضمون در سوره های ابراهیم آیه (2) و بقره آیه (40) وارد شده است.
2- پیامبر گرامی از جانب خدا مامور می شود تا برای تثبیت ایمان یاران خود، نعمت های الهی را یادآور شود چنان که می فرماید: " یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ یَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ فَکَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ "؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید! نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که قومى کوشیدند بر شما دست درازى کنند و خدا دستشان را از شما کوتاه کرد. و از خدا پروا دارید، و مؤمنان باید فقط بر خدا توکل کنند. سوره ی مائده، آیه ی11
نظیر این مضمون در سوره مائده، آیه (7) هم آمده است
پیامبراکرم(ص)می فرمایند:هنگامی که بهار را دیدید بسیار از قیامت یاد کنید
ابرو ماه ومه و خورشید فلک در کارند تا تو نانی به دست آری و به غفلت نخوری
